Ter gelegenheid van het uitkomen van Ian Buruma’s Spinoza: Freedom’s Messiah, een nieuwe nieuwe biografie van de Amsterdamse wereldfilosoof, zal de schrijver met Steven Nadler, Sonja Lavaert en Ronit Palache onder leiding van Gary Schwartz in discussie treden over de relevantie van Spinoza’s ideeën voor onze tijd.
Het volledige programma en inschrijfformulier vindt u onderaan dit bericht.
De zin van het leven: de betekenis van Spinoza’s filosofie voor ons.
Wat is de zin van ons bestaan? Waarom is het leven waard geleefd te worden? Van filosofen wordt vaak verondersteld dat zij elke dag over deze vraag nadenken. Maar dat is in de huidige academische filosofie zelden tot nooit het geval. Zij is immers op de universiteit al lang geen wijsbegeerte meer, maar een wetenschap die net als elke andere moderne wetenschap de zinsvraag opzij schuift als onbeantwoordbaar. Deze vraag veronderstelt immers dat er een zin of doel van het bestaan zou zijn, terwijl de huidige wetenschappen leren dat dit universum zonder structuur is, dat wij daarin alleen orde kunnen aanbrengen en dat onze aanwezigheid van geen belang is.
Toch ontkomen wij mensen er niet aan om op zoek te gaan naar betekenis en doel. Als denkende wezens zijn we ons pijnlijk bewust van onze eigen vergankelijkheid en vragen wij ons af hoe wij de ons toebedeelde tijd van leven zinvol kunnen besteden. Bovendien blijven wij, zelfs al wonen wij in een uithoek van een immer uitdijend heelal dat zonder reden bestaat, verlangen naar betekenisvolle ervaringen, betekenisvolle relaties en betekenisvol werk. Kan Spinoza’s filosofie, die immers niet alleen bedoeld is als inzicht in de natuur, maar ook als een praktische leidraad voor het leven, ons hierbij helpen? Vanaf de 19e– eeuw hebben velen hun heil bij onze grote wijsgeer gezocht.
In de filosofie hangt een ethiek nauw samen met een mens- en wereldbeeld. Wat is precies Spinoza’s levensfilosofie? Hoe hangt deze samen met zijn duiding van het universum? En is zijn wereldbeeld en levensfilosofie nog bruikbaar voor ons? In de zomercursus gaan wij aan de hand van lezingen, films en een wandeling met elkaar in gesprek over deze en andere vragen. Wij doen dat door te kijken in hoeverre Spinoza’s levensfilosofie nog te rijmen valt met de huidige stand van de natuurwetenschap, het denken over de levende natuur, en over de mens.
Wij hopen op een betekenisvolle week, want wellicht is het antwoord op de vraag naar de zin van het leven wel te beantwoorden in de trant van Schopenhauer die stelde: ‘Het leven is een hachelijke zaak. Ik heb besloten er de rest van het leven over na te denken.’
Commissie zomercursus
Yoram Stein
Henri Krop
Hans Werner
Bart Jansen
Kosten: voor leden van de VHS: één persoonskamer volpension € 790, twee persoonskamer volpension € 650 pp, zonder logies en ontbijt € 445 bij 30 deelnemers; bij 50 deelnemers worden de kosten € 50 lager. Niet-leden betalen € 50,00 extra.
Aanmelding door retourneren van bijgaand aanmeldingsformulier naar ledensecretaris@spinozahuis.nl